Nói kiểu IELTS có kì dị giữa đời thường?

‍

Nhiều bạn trẻ chưa hiểu sâu về tiếng Anh nói riêng và IELTS nói chung nhưng lại quá đề cao những người được điểm cao trong IELTS Speaking mà hạ thấp những người giao tiếp rất hiệu quả, hiểu biết về văn hóa Anh/Mỹ rất sâu nhưng điểm IELTS Speaking không cao bằng. 

Có những bạn trẻ vì tiếp xúc với IELTS Speaking quá nhiều dẫn đến lúc giao tiếp thông thường vẫn dùng cách nói chuyện như vậy với người bản xứ và nhận được phản ứng đôi lúc hơi khó chịu từ họ. Nhẹ thì họ khuyên thay đổi cách nói chuyện, nặng thì dè bỉu.

Vậy cách nói theo IELTS Speaking liệu có vấn đề?

Nói theo kiểu IELTS là nói như thế nào

Trước khi đi sâu vào phân tích vấn đề thì theo bạn nói theo kiểu IELTS là nói như thế nào? Đó chính là hướng đến câu trả lời mở rộng, sử dụng từ ngữ và cấu trúc nâng cao, cụ thể trong từng ngữ cảnh hơn là những từ chung chung thường dùng trong giao tiếp hằng ngày. Trong IELTS Speaking, bạn cần phải tuân theo các tiêu chí đánh giá để trình bày ý kiến một cách chính xác và logic như Fluency and Coherence; Lexical Resource; Grammatical Range and Accuracy; and Pronunciation. 

Không chỉ vậy mục đích tạo ra bài thi IELTS theo trang ielts.org: “The International English Language Testing System (IELTS) is designed to help you work, study or migrate to a country where English is the native language. This includes countries such as Australia, Canada, New Zealand, the UK, and the USA”. Có nghĩa là bài thi IELTS được tổ chức với mục đích chính đánh giá và xác định khả năng sử dụng tiếng Anh của người học trong các kỹ năng nghe, đọc, viết và nói. Qua bài thi, người học được đánh giá về từ vựng, ngữ pháp, phát âm và khả năng hiểu và sử dụng tiếng Anh trong các tình huống thực tế.

Ngoài ra, IELTS cũng đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng giáo dục và nghề nghiệp. Điểm số IELTS mang giá trị quốc tế và được công nhận rộng rãi, giúp người học đăng ký vào các trường đại học, trường nghề, hoặc xin việc làm trong các quốc gia sử dụng tiếng Anh là ngôn ngữ chính. Nó cũng đáp ứng nhu cầu di cư của những người muốn định cư ở các quốc gia sử dụng tiếng Anh. Điểm số IELTS là một yêu cầu quan trọng trong việc xin visa và thủ tục nhập cư, đảm bảo người di cư đáp ứng đủ yêu cầu về tính quy chuẩn, sự trang trọng quốc gia đích.

Giao tiếp thường ngày là như thế nào?

Giao tiếp tiếng Anh hàng ngày không chỉ là việc sử dụng ngôn ngữ, mà còn là cách chúng ta tạo ra sự gắn kết và hiểu biết với những người xung quanh. Bằng cách linh hoạt và diễn đạt một cách tự nhiên, chúng ta có thể giao tiếp hiệu quả, truyền đạt thông điệp một cách chính xác và tạo dựng mối quan hệ tốt với người khác trong cuộc sống hàng ngày.

Linh hoạt trong giao tiếp tiếng Anh là một trong những yếu tố quan trọng đầu tiên bởi vì mỗi đối tượng và hoàn cảnh có thể yêu cầu một phong cách và cách sử dụng ngôn ngữ khác nhau. Nó giúp chúng ta tương tác tốt hơn, tạo ra một môi trường giao tiếp tích cực, nơi mà mọi người cảm thấy thoải mái, được lắng nghe và đồng cảm, tránh hiểu lầm và xung đột, cũng như khai phá sự sáng tạo và linh hoạt trong tư duy của chúng ta. 

Ví dụ: 

• Hoàn cảnh: Gặp gỡ bạn bè trong một buổi tiệc - "Hey guys, what's up? Did you hear about that crazy party last night? It was off the hook!"

• Hoàn cảnh: Gặp một đối tác kinh doanh - "Thank you for the opportunity to meet with you today. I would like to discuss the proposal in more detail and address any questions or concerns you may have."

Sử dụng ngôn ngữ phù hợp với tình huống và đối tượng người nghe. Thích ứng với từng ngữ cảnh và sử dụng phong cách giao tiếp phù hợp, từ lịch sự đến hài hước tùy thuộc vào tình huống.

Thứ hai, việc sử dụng nhiều tiếng lóng và từ địa phương trong giao tiếp hằng ngày mang lại nhiều lợi ích như tạo sự gần gũi, hiểu văn hóa địa phương, mở rộng từ vựng và kỹ năng ngôn ngữ, cùng với sự vui vẻ và gắn kết trong mối quan hệ. Tuy nhiên, chúng ta cần nhớ rằng việc sử dụng tiếng lóng và từ địa phương cần phù hợp với hoàn cảnh và đối tượng giao tiếp. Chúng ta cần hiểu rõ ý nghĩa và ngữ cảnh của các từ và thành ngữ địa phương để tránh hiểu lầm hoặc gây nhầm lẫn.

Nhưng sử dụng nhiều tiếng lóng và từ địa phương không được khuyến khích trong kỳ thi IELTS. Có ba lý do chính cho điều này. Đầu tiên, việc sử dụng tiếng lóng và từ địa phương sẽ tạo ra sự không công bằng và không đồng nhất trong việc đánh giá thí sinh. Vì IELTS là một kỳ thi toàn cầu, việc sử dụng ngôn ngữ địa phương có thể làm khó khăn cho những người không quen thuộc với nó. Tiếp theo, IELTS nhằm đánh giá khả năng giao tiếp tiếng Anh tổng quát, không chỉ trong một vùng địa phương cụ thể. Sử dụng tiếng lóng và từ địa phương có thể làm mờ đi khả năng sử dụng ngôn ngữ. Và cuối cùng, IELTS là một kỳ thi quốc tế và nhằm đánh giá khả năng tiếng Anh trong các tình huống quốc tế. Sử dụng tiếng lóng và từ địa phương có thể làm mất tính quốc tế và sự nhất quán của bài thi.

Ví dụ:

• Slang là các từ ngữ không chính thức, thường được sử dụng trong giao tiếp hàng ngày nhưng không phù hợp trong một bài thi quốc tế như IELTS. Có thể thay thế bằng: "gonna" (going to), "wanna" (want to), "cool beans" (tuyệt vời).
• Các cụm từ đặc biệt chỉ tồn tại trong một tình huống hoặc văn phong cụ thể và không phù hợp trong bài thi IELTS. Ví dụ: "break a leg" (chúc may mắn), "piece of cake" (dễ dàng), "keep your chin up" (đừng nản lòng).

Cuối cùng, cần chấp nhận việc sai ngữ pháp, giải thích một ý nhiều lần vì khi chúng ta giao tiếp hàng ngày, mục tiêu chính là truyền đạt ý kiến và ý nghĩa một cách hiệu quả. Vì vậy, nếu chấp nhận sai ngữ pháp và giải thích ý nghĩa nhiều lần, chúng ta có thể linh hoạt hơn trong việc diễn đạt ý của mình. Điều này giúp chúng ta tránh bị giới hạn bởi các quy tắc ngữ pháp cứng nhắc và tạo ra một môi trường giao tiếp tự nhiên.

Thêm vào đó, việc chấp nhận sai ngữ pháp và giải thích ý nghĩa nhiều lần cũng mang lại cơ hội học hỏi và cải thiện. Khi chúng ta chấp nhận nhận phản hồi và gợi ý từ người nghe, chúng ta có thể nhận ra và sửa lỗi ngữ pháp, từ vựng cũng như cải thiện khả năng giao tiếp của mình theo thời gian. Điều này giúp chúng ta phát triển ngôn ngữ một cách liên tục và tự tin hơn.

Người có điểm IELTS Speaking cao có luôn thành công trong giao tiếp thường ngày?

Câu trả lời là … tuỳ vào cá nhân mỗi người. 

Đối với người IELTS speaking cao kèm theo đó là sự linh hoạt trong việc sử dụng ngôn ngữ thì đương nhiên khả năng hiểu và đáp ứng các ngữ cảnh cao, có tư duy tổ chức ý, kỹ năng lắng nghe, và am hiểu văn hoá của người bản xứ. Những đối tượng đó vẫn đạt được hiệu quả giao tiếp thường ngày. Ngược lại, người IELTS speaking cao nhưng lại không tìm hiểu thêm về văn hóa của người bản xứ thì với kiến thức ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp tốt, người đó vẫn có thể truyền đạt ý nghĩa và giao tiếp một cách rõ ràng và chính xác trong các tình huống thông thường. Tuy nhiên, họ sẽ gặp khó khăn khi hiểu ý của người bản xứ vì có một số ẩn ý hoặc lối diễn đạt nếu không hiểu văn hóa thì không thể đáp lại một cách hợp lý dẫn đến việc hiểu và tương tác bị hạn chế.

Ví dụ: trong một cuộc thảo luận về chủ đề quan điểm về hôn nhân đồng tính. Người có IELTS Speaking cao thể sử dụng các lập luận logic và luận điểm hợp lý để bảo vệ quan điểm của mình về hôn nhân đồng tính. Tuy nhiên, nếu không hiểu được ngôn từ tôn trọng và cách diễn đạt tế nhị trong ngôn ngữ của người bản xứ, họ có thể không nhận ra được các từ, cụm từ như “That's so gay","That's unnatural", "It's just a phase", "It goes against the natural order", "Love the sinner, hate the sin",... hoặc biểu hiện ngôn ngữ có thể bị coi là không tôn trọng hoặc phản cảm trong bối cảnh đó.

Bên cạnh đó, người IELTS speaking cao nhưng cứng nhắc, không thay đổi linh hoạt theo đối tượng giao tiếp và môi trường vẫn có khả năng diễn đạt hết ý của mình. Họ có kiến thức vững vàng về ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp tốt. Họ diễn đạt ý kiến một cách chính xác và rõ ràng trong việc trình bày các khía cạnh khác nhau. Tuy nhiên, do tính cứng nhắc và không thay đổi linh hoạt trong phong cách giao tiếp, họ có thể trở nên hơi hợm hĩnh và trịch thượng trong mắt người bản xứ. 

Ngoài ra, người IELTS speaking cao có thể sử dụng các từ ngữ chuyên môn, thuật ngữ kỹ thuật và các khái niệm phức tạp một cách tự nhiên. Điều này có thể khiến người bản xứ cảm thấy khó hiểu hoặc cảm thấy rằng người IELTS speaking cao đang tạo khoảng cách văn hóa và giáo dục.

Ví dụ: trong một cuộc trò chuyện về sở thích cá nhân, người IELTS speaking cao có thể diễn đạt ý kiến về một bộ phim mà họ thích một cách chính xác và chi tiết: "Personally, I found the cinematography in that particular film to be exceptionally captivating. The director's masterful use of visual storytelling techniques, such as mise-en-scène and chiaroscuro lighting, effectively conveyed the emotional depth of the narrative. The juxtaposition of the diegetic and non-diegetic sounds further heightened the atmospheric quality of the scenes, creating a truly immersive viewing experience."

Người IELTS speaking cao sử dụng các thuật ngữ như "cinematography" (quay phim), "visual storytelling techniques" (các kỹ thuật kể chuyện hình ảnh), "mise-en-scène" (bố cục sân khấu), "chiaroscuro lighting" (chiếu sáng đối phản) và "diegetic and non-diegetic sounds" (âm thanh trong và ngoài chuyện) để diễn đạt ý kiến về các yếu tố kỹ thuật trong bộ phim. Tuy chúng có thể là thuật ngữ chuyên môn và khá học thuật, gây khó khăn cho người bản xứ trong việc hiểu và tương tác.

Vậy học IELTS Speaking có phải là tốn công vô ích?

Dù không phù hợp trong tất cả mọi hoàn cảnh, việc luyện nói theo tiêu chuẩn IELTS không phải là vô nghĩa. Như Enghance đã chia sẻ, IELTS rất hữu dụng trong những môi trường chuyên nghiệp như trường Đại học hay công ty, tập đoàn lớn, khi mức độ trang trọng và vốn từ nâng cao là yêu cầu. Những kĩ năng học được khi luyện IELTS như sắp xếp ý sao cho hợp lý nhất, sử dụng từ đúng ngữ cảnh, diễn đạt rõ nghĩa và nói một cách tự tin, vv. đều có thể áp dụng vào cuộc sống hằng ngày.

Qua quá trình học, bạn sẽ được rèn luyện để tự tin diễn đạt ý kiến, thảo luận và thuyết phục người nghe. Ngoài ra, việc học IELTS Speaking cũng mở rộng vốn từ vựng và kiến thức ngữ pháp của bạn. Hơn nữa, nó còn giúp bạn phát triển lòng tự tin. Bạn sẽ tự tin hơn khi đối mặt với các tình huống giao tiếp khó khăn và vượt qua sự e ngại. Điều này không chỉ giúp bạn trong việc giao tiếp tiếng Anh, mà còn trong các khía cạnh cuộc sống khác.

Ngoài những lợi ích cá nhân, việc học IELTS Speaking cũng giúp bạn hiểu rõ hơn về văn hóa và xã hội của các quốc gia sử dụng tiếng Anh. Thông qua các bài giảng và cuộc trò chuyện, bạn sẽ tiếp xúc với nhiều chủ đề văn hóa và xã hội khác nhau, từ đó mở rộng kiến thức và sự hiểu biết của mình. Việc nắm vững kỹ năng IELTS Speaking cũng mở ra nhiều cơ hội học tập và công việc. Có khả năng giao tiếp tiếng Anh tốt sẽ giúp bạn tham gia vào các khóa học quốc tế, trao đổi sinh viên, và có cơ hội làm việc trong các tập đoàn đa quốc gia.

Tuy nhiên, cần nhớ rằng việc học IELTS Speaking chỉ là một phần trong quá trình học tiếng Anh. Quan trọng hơn là áp dụng những kỹ năng và kiến thức đã học vào thực tế, trong các tình huống giao tiếp hàng ngày. Cần cân nhắc và thích nghi với môi trường giao tiếp, hiểu và tôn trọng văn hóa của người bản xứ, và luôn cố gắng truyền đạt ý nghĩa một cách chính xác và hiệu quả.

Vậy để thành công trong giao tiếp, người học cần thực hành thường xuyên, tăng cường kỹ năng lắng nghe và nói, mở rộng vốn từ vựng và cải thiện khả năng hiểu các ngữ cảnh giao tiếp. Đồng thời, cần phát triển khả năng tương tác xã hội và linh hoạt trong việc sử dụng ngôn ngữ trong các tình huống khác nhau. Điều quan trọng là hiểu rằng giao tiếp thành công không chỉ dựa trên điểm số trong một bài thi, mà còn phụ thuộc vào sự tự tin, khả năng thích nghi và sự tương tác hiệu quả với người đối thoại.

Luôn cần sự linh hoạt trong bất kì tình huống nào. IELTS không có lỗi, lỗi là ở người dùng.

‍